Śmierć prezydenta
1977, Polska, Historyczny / 137 min.
Reżyseria: Jerzy Kawalerowicz
Scenariusz: Bolesław Michałek, Jerzy Kawalerowicz
Zdjęcia: Witold Sobociński, Jerzy Łukaszewicz
Obsada aktorska: Zdzisław Mrożewski, Marek Walczewski, Henryk Bista
Jerzy Kawalerowicz (1922-2007) – polski reżyser i scenarzysta filmowy, współzałożyciel i pierwszy przewodniczący Stowarzyszenia Filmowców Polskich (1966–1978), wykładowca Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi.
W latach 1946–1949 studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Jako reżyser filmowy zadebiutował w 1951 socrealistycznym filmem „Gromada”. Sławę zdobył jako reżyser nagradzanych za granicą filmów „Pociąg” (1959), „Matka Joanna od Aniołów” (1960) oraz „Śmierć prezydenta” (1977). Podjął się również adaptacji prozy Bolesława Prusa (Faraon, 1966) i Henryka Sienkiewicza (Quo vadis, 2001). Za reżyserię „Faraona” otrzymał nominację do Oscara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego, jego inna adaptacja – „Austeria” (1983) na podstawie powieści Juliana Stryjkowskiego – zapewniła mu Złote Lwy na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych.
O filmie:
Kronika grudniowych dni 1922 roku, w których zawarły się tragiczne losy Gabriela Narutowicza – pierwszego prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Po śmierci żony Gabriel Narutowicz opuszcza Szwajcarię, gdzie przebywał ponad trzydzieści lat, i wraca do Polski. W 1920 roku otrzymuje nominację na ministra robót publicznych, w 1922 roku na ministra spraw zagranicznych. 9 grudnia 1922 roku zostaje wybrany pierwszym prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej. Prawica organizuje manifestacje przeciwko niemu. Podsycane, przybierają one na sile i stają się coraz brutalniejsze. Zakłócona zostaje uroczystość zaprzysiężenia prezydenta. Odbywa się kontrmanifestacja robotników. Naczelnik Państwa Józef Piłsudski przekazuje władzę prezydentowi. Narutowicz stara się o złagodzenie konfliktów, ale nie zamierza się podporządkować dyktatowi siły. 16 grudnia 1922 roku, podczas otwarcia wystawy w „Zachęcie”, zostaje zabity przez Eligiusza Niewiadomskiego – malarza, fanatyka, szowinistę.
Nagrody:
- Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni – Nagroda Specjalna Jury (1977)
- Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni – Nagroda za dźwięk – Jerzy Blaszyński (1977)
- Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Berlinie – Srebrny Niedźwiedź za reżyserię – Jerzy Kawalerowicz (1978)